Jak działa karta kredytowa i jak bezpiecznie z niej korzystać?

Jedni unikają ich jak ognia, inni nie wyobrażają sobie bez nich życia: karty kredytowe. Mogą pomóc nam spełnić najróżniejsze zachcianki, mogą stanowić dźwignię finansową. Nieumiejętne posługiwanie się nimi może zaowocować wpadnięciem w pętlę niekończących się długów. Jednak to nie sam plastik jest powodem całego zła, ale właśnie nieznajomość zasad, jakich trzeba się trzymać, by nie doprowadzić się do finansowej katastrofy. Kluczowa jest umiejętność odróżniania dobrego długu od złego i pilnowania terminów. Jak wybrać kartę kredytową, by móc w sposób bezpieczny z niej korzystać – na co należy zwracać uwagę? W ogóle jak działa karta kredytowa? Przeczytaj – niech posiadanie karty kredytowej zwiększa twoją siłę finansową, a nie ją pomniejsza!

Jak działa karta kredytowa?

Karta kredytowa tym różni się od debetowej, że upoważnia nas do zaciągnięcia kredytu z nią powiązanego na kwotę ograniczoną ustalonym limitem. Korzystamy więc nie ze swoich pieniędzy, tylko z pożyczonych od banku. Limit ten jest odnawialny.

Co to oznacza? Załóżmy, że posiadamy limit na karcie w wysokości 5 tys. zł. Gdy kupimy kartą kredytową nowy telewizor w cenie 2 tys. zł, to o taką właśnie wartość dostępny limit zostaje nam pomniejszony (czyli spadnie do 3 tys. zł). Po uregulowaniu powstałego zobowiązania i spłacie zaciągniętych kartą 2 tys. zł, odzyskujemy pierwotną kwotę limitu.

Aby otrzymać kartę kredytową, nie musimy otwierać rachunku w banku, który taką kartę wydaje. Co miesiąc bank wysyła wyciąg ze wszystkimi operacjami dokonanymi kartą, terminem spłaty i jej formami, z uwzględnieniem okresu bezodsetkowego oraz poprzez dokonanie wpłaty kwoty minimalnej – wrócę do tego nieco dalej.

Ile kosztuje karta kredytowa? Jakie mogą być opłaty za jej użytkowanie?

Opłaty za kartę kredytową potrafią nadszarpnąć domowy budżet, o ile nie będziemy z karty korzystać rozważnie. Za użytkowanie karty kredytowej najczęściej można spotkać opłaty za:

• wydanie karty głównej i za wydanie karty dodatkowej (jednorazowe) – od kilku do kilkunastu złotych,
• wydanie duplikatu karty (np. po zgłoszeniu jej zaginięcia czy kradzieży),
• ubezpieczenie lub usługi assistance (zazwyczaj są to usługi opcjonalne) – od kilku do kilkunastu złotych,
• posiadanie karty (o ile nie spełniło się określonym warunków, by była darmowa – opłaty są roczne lub miesięczne),
• przekroczenie limitu karty – banki stosują różne strategie, od naliczania odsetek ustawowych po dodatkowe opłaty rzędu np. 50 zł za naruszenie limitu,
• sprawdzenie limitu karty w bankomatach – nawet kilka złotych,
• zmianę daty cyklu rozliczeniowego – od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych (średnio ok. 20 zł),
• powiadomienia SMS o płatnościach dokonanych kartą (zwykle istnieje pakiet darmowych powiadomień, po którego wykorzystaniu naliczanych jest kilka groszy za każdy kolejny SMS),
• związane z działaniami windykacyjnymi, jeśli nie uregulujesz zadłużenia w terminie (koszt ponagleń i wezwań do zapłaty) – od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.

Jak wybrać kartę kredytową?

Na co zwrócić uwagę przy wyborze karty kredytowej?

• Wysokość limitu kredytowego na karcie. Bank oceni naszą zdolność kredytową i zaproponuje limit adekwatny do naszej kondycji finansowej. Warto wiedzieć, na jaki maksymalnie limit możemy liczyć. Zawsze możemy też wnioskować o zmianę ustalonego limitu. Teoretycznie im wyższy limit, tym lepiej, możemy wtedy pozwolić sobie na większe wydatki. Trzeba jednak mieć w pamięci, że jeśli będziemy chcieli rozpocząć starania o kredyt hipoteczny, to karta kredytowa z wysokim limitem obniża nam zdolność kredytową. W takiej sytuacji najlepiej zamknąć prowadzenie kary kredytowej.
• Wysokość opłaty za wydanie karty i koszty użytkowania. Część banków wydaje kartę za darmo, a opłatę za jej prowadzenie nabija dopiero po roku (i później już co roku). Jest to tzw. opłata za odnowienie. Niejednokrotnie możemy uniknąć dodatkowych opłat poprzez spełnienie konkretnych warunków. Np. będziemy w ten sposób nagrodzeni za regularne korzystanie z karty (czyli dokonywanie transakcji w każdym miesiącu, na określoną kwotę) lub terminowe spłaty zadłużenia. Warto też zwrócić uwagę na prowizje potrącane w przypadku wybierania gotówki kartą kredytową z bankomatu, dokonywania płatności gotówkowych bądź przy dokonywaniu nią przelewów, a także opłatę za zmianę limitu na karcie.
• Ubezpieczenie karty. Ważna rzecz, na którą dużo osób lekceważąco macha ręką. A co w przypadku np. zgubienia karty za granicą i jej nieupoważnionego użycia? Za jaką kwotę odpowiadamy osobiście, jeśli nie mamy wykupionego ubezpieczenia? Część banków takie ubezpieczenie uwzględnia od razu, innym razem trzeba je wykupić osobno. Warto dopytać konsultanta.
• Wysokość oprocentowania kredytu. W zależności od karty, waha się ono od ok. 10% do 21%. Jak widać, niemało, na szczęście istnieje coś takiego jak grace period. Czyli okres karencji, w którym możemy spłacić kredyt bez naliczania odsetek. Oczywiście, szukamy oferty o jak najniższym oprocentowaniu.
• Długość okresu bezodsetkowego. Z uwagi na niemałe oprocentowanie kredytów na kartach, powstałe zobowiązania najlepiej regulować przed jego końcem. Okres wolny od odsetek standardowo wynosi 54 dni, ale bywają i takie karty, które oferują 61 dni. Im grace period jest dłuższy, tym lepiej dla nas. I tutaj trzeba się mieć na baczności! Okres bezodsetkowy liczony jest nie od momentu dokonania płatności kartą, tylko od dnia ustalonego jako początek okresu rozliczeniowego (zwykle trwającego miesiąc). Czyli jeśli nasz start okresu bezodsetkowego jest wyznaczony na 1-go stycznia i trwa 54 dni, to nieistotne będzie, czy zrobimy zakupy 6-go stycznia, 12-go czy 28-go. Całość zadłużenia jesteśmy zobligowani zapłacić przed 24-tym dniem lutego, jeśli chcemy uniknąć odsetek.
• Możliwość spłaty kwoty minimalnej. Czasem człowiekowi powinie się noga i po prostu nie ma wystarczających zasobów, by spłacić naliczony na karcie dług. Wtedy ratunkiem może być spłata minimalnej wartości zaciągniętego kredytu. Kwota ta opiewa przeważnie na 3-5% zaciągniętego długu.

Dlaczego warto płacić kartą kredytową – zalety

Można się zastanawiać, dlaczego warto mieć kartę kredytową. Oto kilka zalet wynikających z posiadania karty kredytowej i dokonywania nią płatności.

• Posiadanie katy kredytowej daje dostęp do kredytu bez odsetek – o ile zachowasz terminy spłacania względem grace period. Taka dyscyplina pozwala na korzystanie z bardzo taniego kredytu.
• Limit na karcie jest automatycznie odnawialny. Po jego wykorzystaniu nie trzeba składać dodatkowych wniosków. Zero formalności w porównaniu z np. kredytem konsumpcyjnym.
• Daje poczucie posiadania koła ratunkowego. Jeśli z przyczyn losowych zabraknie Ci gotówki, możesz posiłkować się pieniędzmi z limitu kredytowego na karcie. To daje duży komfort psychiczny, zwłaszcza gdy nie chcesz naruszać zebranych np. na lokacie oszczędności, by nie stracić odsetek.
• Umożliwia łatwe i bezpieczne zakupy w internecie. W tym także na zagranicznych serwisach. Dzięki karcie kredytowej możesz w razie problemów z kontrahentem skorzystać z trybu zwrotu płatności, czyli systemu chargeback.
• Idealnie sprawdzi się przy rezerwacji z wyprzedzeniem np. samochodu w wypożyczalni czy pokoju w hotelu. Karta kredytowa pozwala na szybką weryfikację Ciebie jako płatnika poprzez zablokowanie wymaganych środków na karcie. Przy karcie debetowej taka operacja nie jest możliwa.
• Dają dostęp do programy rabatowe i system money back. Banki często oferują wraz z kartą pakiet dodatków. Np. zniżki przy dokonywaniu płatności kartą w punktach partnerskich, comiesięczny zwrot określonego % wartości dokonanych zakupów, rozłożenie większego zakupu na bezodsetkowe raty. Dzięki temu podczas zakupów możesz korzystać w wybranych sklepach z dedykowanych dla posiadaczy danej karty promocji i zniżek.
• Korzystając z karty kredytowej, budujesz swoją wiarygodność i pozytywną historię kredytową. Oczywiście wtedy, gdy zadłużenie spłacasz w terminie 🙂
• Sprawdź, czy Twój bank oferuje możliwość wyrobienia wirtualnej karty kredytowej. Gdy piszę te słowa, taka opcję oferują tylko zagraniczne banki. Taka karta kredytowa nie ma fizycznej postaci, jej posiadacz otrzymuje tylko jej dane (numer, datę ważności oraz kod CVV). Taka karta kredytowa służy do płatności w internecie i znacząco zwiększa Twoje poczucie bezpieczeństwa. Wiesz, że jej nie zgubisz i że plastik nie trafi w niepowołane ręce.

Kto powinien unikać korzystania z karty kredytowej?

Obok licznych zalet karta kredytowa ma też swoje wady. Chociaż uczciwie trzeba napisać, że wynikają one głównie z jej niewłaściwego użytkowania. Obawa przed problemami wynikającymi z niewłaściwego korzystania z karty kredytowej stanowi dla Polaków główny powód tego, że jednak po nią nie sięgają.

Istnieją sytuacje, w których powinnaś się wystrzegać korzystania z karty kredytowej. Tak będzie, jeśli:

• Chcesz spłacić kartą kredytową zaciągnięty kredyt gotówkowy. To pierwszy krok ku temu, by nabawić się problemów z wypłacalnością. Nigdy nie spłacaj jednego długu drugim, zwłaszcza, gdy ten drugi jest droższy!
• Starasz się o większy kredyt (np. hipoteczny), a masz na karcie spore, przeterminowane zadłużenie lub spłacasz wykorzystany limit nieregularnie. Taka sytuacja zwykle dyskwalifikuje w staraniach o kredyt, bo nierzetelną historię spłaty zadłużenia banki odczytają z historii w Biurze Informacji Kredytowej.
• Sięgasz po kartę, pomimo świadomości, że nie jesteś w stanie jej spłacić. Co tu dużo kryć – karta kredytowa to narzędzie finansowe dla tych, których na nią stać. Jeśli cierpisz na długotrwały brak pieniędzy, pomyśl o dodatkowym zarobku zamiast o zaciąganiu kredytu na bieżącą konsumpcję.
• Nie rozumiesz różnicy miedzy kartą debetową a kartą kredytową i wykorzystujesz tę ostatnią do płatności gotówkowych. Świadomie pozbawiasz się w ten sposób możliwości korzystania z bezodsetkowego kredytu.
• Masz problem z dyscypliną i odmawianiem sobie zachcianek. Zakupy z kartą kredytową są łatwe – to jest wielka zaleta tej karty. Jednak równocześnie jest to jej ogromna wada, jeśli trafi ona w ręce rozrzutnej osoby, która jest uzależniona od zakupów. Jeśli masz problem z dokonywaniem przemyślanych zakupów – zapomnij o karcie kredytowej.

Jak nie popaść w spiralę zadłużenia?

• Wystrzegaj się wypłat gotówki z bankomatów. Karta kredytowa nie jest do tego przeznaczona. Dla transakcji gotówkowych dokonywanych kartą kredytową nie obowiązuje okres bezodsetkowy, więc jesteśmy odsetkami obciążeni od razu po wykonaniu wypłaty! Do tego dochodzi prowizja, kilka procent od wypłacanej kwoty.
• Uporządkuj wyciągi karty kredytowej. Załóż sobie teczkę i w niej trzymaj je wszystkie, ułożone chronologicznie. Miej do teczki łatwy dostęp.
• Przeglądaj uważnie każdy wyciąg, nim go zarchiwizujesz. Sprawdź, czy wszystkie obciążenia, które zostały zaksięgowane, są efektem Twoich działań, czy czyjegoś nieuprawnionego użycia. Jeśli znajdziesz coś niepokojącego, natychmiast skontaktuj się z bankiem!
• Od razu zwróć uwagę na termin płatności. Dokonuj spłaty min. 2 dni przed jego upływem, jeśli robisz przelew elektroniczny. Jeśli tradycyjny, musisz dokonać polecenia zapłaty jeszcze szybciej, na 5 dni przed terminem. Pamiętaj o obsunięciach wynikających ze świąt i weekendów.
• Nie daj się złapać na pułapkę kwot minimalnych. Haczyk polega na tym, że gdy nie spłacasz całości zadłużenia, bank zaczyna naliczać Ci odsetki. W dodatku od momentu dokonania płatności kartą. Efekt? Oddajesz bankowi o wiele więcej pieniędzy, niż pożyczyłaś. W ekstremalnych sytuacjach nawet o 70-90% więcej!
• Jeśli Twoja rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) jest niekorzystna, przenieś dług na nową kartę o niższym oprocentowaniu. Jest to tzw. balance transfer, operacja przesunięcia zadłużenia. Zwróć uwagę za wysokość opłaty za taki manewr.
• Jeśli dorobiłaś się kilku zadłużonych kart, zacznij w pierwszej kolejności spłacać tą o najwyższym oprocentowaniu. Zastanów się nad planem awaryjnym w postaci nadszarpnięcia oszczędności, jeśli posunięcie to umożliwi Ci spłatę zadłużenia od ręki. Łatwiej odbudować sumę na koncie oszczędnościowym, niż nadążyć za zabójczymi, narastającymi długami na karcie kredytowej.
• Jeśli masz możliwość zapłaty kartą debetową, płać właśnie nią. Kartę kredytową zostaw sobie na większe zakupy, które możesz np. rozłożyć na raty. I nigdy nie rób zakupów na kwoty, o których wiesz, że nie masz wystarczających środków na ich terminowe uregulowanie.

A czy Wy posiadacie kartę kredytową?

Z jakiej karty korzystacie i dlaczego akurat z tej, a nie innej? Macie trudności z dotrzymywaniem terminów i spłatą zobowiązań, czy raczej kontrolujecie stan karty na bieżąco i możecie spać spokojnie? 🙂

Ja posiadam specjalnie dedykowaną kartę tego typu dla kobiet – Millennium Impresja – dokładniej opisałam ją tutaj.

Podobał Ci się ten wpis? Uważasz go za przydatny? Będzie mi niezmiernie miło, jeśli podzielisz się nim ze znajomymi! Możesz też polubić Kobiece Finanse na Facebooku, zaobserwować mnie na Instagramie lub śledzić na Twitterze! Wtedy zawsze będziesz na bieżąco z nowymi wpisami, ciekawostkami, wartymi odnotowania wydarzeniami i poradami 🙂