Jak zablokować możliwość wzięcia kredytu i pożyczki na nasze dane?

Jakoś tak się utarło, że pod koniec roku poruszam tematy związane z bezpieczeństwem danych osobowych. Niezamierzenie – wychodzi, że życie samo pisze różne scenariusze, które są pretekstem do powstawania takich tekstów. Nie inaczej jest i tym razem, bowiem biorę na tapet wyłudzenie kredytu, częstą praktykę przestępczą. Odpowiemy sobie na pytanie, czy i jak zablokować możliwość wzięcia kredytu lub pożyczki przez osobę, która się pod nas podszywa, jak zabezpieczyć się przed wyłudzeniem kredytu na nasze dane. Podpowiem też, jak zastrzec dane z dowodu osobistego. Możesz poinformować wybrane instytucje finansowe, że nie wyrażasz zgody na udzielenie kredytu lub pożyczki na Twoje dane.

Metoda na wnuczka w wersji podrasowanej

To przykre, jak cholerne złodziejstwo potrafi żerować na emocjach i naiwności osób starszych.

Tydzień temu 70-letnia mieszkanka Legnicy dała się oszukać na kwotę 13 tys. zł! Wyłudzono od niej te pieniądze w bardzo prosty sposób. Odebrała telefon, że jej brat miał wypadek, został aresztowany i potrzebuje pilnie pieniędzy, by uniknąć procesu.

Oszuści byli na tyle przekonujący, że kobieta dała się namówić na udzielenie pomocy finansowej. Po gotówkę stawiła się u niej kobieta, która podawała się za policjantkę.

Więcej o całym zdarzeniu przeczytacie tutaj.

Uczulam na tego typu telefony. Przekażcie informację o tym rodzaju oszustw swojej rodzinie. Zwłaszcza osobom starszym, które nie siedzą na co dzień w internecie i nie znają tego typu przekrętów.

Na dokładnie ten sam motyw niemal dała się wkręcić też nieco ponad tydzień temu moja mama!

“Pani syn spowodował wypadek”

Dzwoni do mnie pewnego dnia rozdygotana, że mój brat zagapił się na przejściu dla pieszych. Wszedł na nie na czerwonym świetle, a jadąca samochodem kobieta, chcąc go wyminąć, wjechała w słup i leży w ciężkim stanie w szpitalu.

Mój brat rzekomo został zabrany do aresztu. Policjantka, z którą moja mama rozmawiała telefonicznie, zasugerowała przekazanie jej 80 tys. zł w gotówce, aby przekonać rodzinę poszkodowanej, by odstąpiła od procesu.

Ciężko mi się wtedy rozmawiało z mamą. Była cała w emocjach, szoku, rozdygotana. Na początku w ogóle nie zrozumiałam, o co jej chodzi, taki miała potok słów i nieskładnych zdań. Cud, że nie dostała zawału z wrażenia. Tak mają te biedne mamy, że drżą o swoje dzieci niezależnie od tego, czy mają 4 lata, czy 40.

Starałam się ją uspokoić. Powiedziała, ze rozmawiała z moim bratem, że ledwie mówi, bo ma obitą szczękę. Powiedziałam, żeby usiadła i ochłonęła, a ja podzwonię gdzie trzeba. Aczkolwiek zdziwiło mnie, że skoro jest poobijany, to czemu karetka nie wzięła go też do szpitala na oględziny, tylko od razu wsadzili go za kratki?

NIGDY nie płać takich sum gotówką!

Powiedziałam jej też, żeby absolutnie nikomu nie płaciła żadnych pieniędzy. Bo kto płaci dzisiaj takie kwoty w gotówce, a nie przelewem? I skąd w ogóle pomysł, by płacić tej rodzinie, aby odstąpiła od procesu? Co za przekupstwo? A co, jeśli i tak oleją zapłatę i złożą pozew?

Niechże nawet ten proces sądowy się odbędzie. Po to w końcu takie rzeczy są, by sprawiedliwie zasądzić czy to karę grzywny, czy zawiasy. Samemu nic nie należy nikomu płacić!

Zadzwoniłam do wrocławskiego aresztu, ale jak na złość nikt nie odbierał. Postanowiłam, że dzwonię bezpośrednio do mojego brata, ale na telefon służbowy, nie prywatny. Cała ta sprawa mi śmierdziała. Postanowiłam sprawdzić połączenie z bratem przez drugi telefon. W końcu może ktoś mu ukradł prywatny i się pod niego podszywa?

Brat odebrał, cały i zdrowy, zdziwiony, o czym ja w ogóle mówię, co za wypadek? On siedzi w pracy, własnie zjadł obiad, nic się złego nie dzieje.

Tym razem złodzieje obeszli się smakiem

Potem mama przyznała się mi, że nie rozmawiała z moim bratem przez jego telefon, że rozmawiała z nim przez telefon policjantki, która mu użyczyła swój aparat do rozmowy. Nie przyszło jej do głowy, by oddzwonić na jego numer i upewnić się, czy to na pewno z nim rozmawiała. Ot, człowiek, gdy ogarną go silne emocje, nie myśli racjonalnie.

Złodzieje już nie oddzwonili. Pewnie gdy tylko usłyszeli, że mama nie ma przy sobie tyle gotówki i nie zapłaci takiej sumy, to zrezygnowali.

Sprawa została przez mamę zgłoszona na policję. Jeszcze tego samego dnia funkcjonariusze złożyli jej wizytę i spisali protokół. Podobno ostatnio tego typu próby wyłudzeń znacznie się nasiliły. Krętacze dzwonią z zastrzeżonego numeru, co nie ułatwia ich schwytania.

Mama jednak w toku rozmowy z oszustką, która przedstawiła się jako policjantka, podała jej trochę swoich danych osobowych. Ze względów bezpieczeństwa postanowiliśmy poblokować możliwość zaciągnięcia na nie kredytów i pożyczek. Jak to zrobić, przeczytacie poniżej.

Odsyłam w tym miejscu także do innego mojego wpisu pt. Jak chronić swoje dane. Miniprzewodnik. Opisałam w nim m.in., jak postępować w trakcie rozmów telefonicznych z nieznajomymi, którzy podają się np. za przedstawicieli banku i chcą weryfikować nasze dane. Znajdziecie tam także instrukcję, gdzie i jak zgłosić zaginięcie dowodu osobistego. Polecam odświeżyć sobie lekturę tego wpisu.

W Polsce nie ma jednolitego systemu blokującego wyłudzenie kredytów i pożyczek na skradzione dane

Niestety, w Polsce nie funkcjonuje żaden system, który da 100% gwarancji, że przy kradzieży danych nie dojdzie do wyłudzenia na nie kredytu, pożyczki pozabankowej czy chwilówki. Jeśli chcemy ograniczyć takie ryzyko, mamy do dyspozycji kilka niezależnych systemów, w których możemy zastrzec swoje dane.

Istnieje też kilka miejsc, z pomocą których możemy monitorować, czy już ktoś przypadkiem nie wyłudził pieniędzy na nasze nazwisko.

Co więcej, niektóre z tych rozwiązań dodatkowo kosztują i aby mieć w miarę spokojny sen, należy pamiętać o corocznym przedłużeniu ochrony.

Jak zabezpieczyć się przed wyłudzeniem kredytu?

Oto, jak krok po kroku zabezpieczyć się przed wyłudzeniem kredytu.

Swoje boje o bezpieczeństwo danych przed wyłudzeniem kredytu powinniśmy zacząć od Biura Informacji Kredytowej. Kilka lat temu wspomniałam w artykule Co warto wiedzieć o BIK i historii kredytowej o możliwości uruchomienia usługi tzw. alertów.

Alerty można aktywować w BIK osobno w cenie 24 zł na rok lub przy wykupieniu pakietu premium za 99 zł. Dzięki nim, gdy tylko w BIK pojawią się informacje o próbie uzyskania kredytu na nasze dane, otrzymamy SMS lub mail informujący o takiej próbie.

Alerty mogą także informować nas o odpytywaniu naszych danych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor. Takie sprawdzanie danych może oznaczać, że ktoś chce np. wyłudzić na nasze dane abonament komórkowy.

Co nam daje pakiet BIK? Jak działa zastrzeżenie kredytowe i blokada kredytów

Polecam zdecydować się na pakiet premium, ponieważ zawiera on bardzo pożądane opcje w przypadku wycieku naszych danych i podejmowanych prób wyłudzenia kredytu, a mianowicie:

• Usługę “Zastrzeżenie kredytowe” – dzięki niej przy próbie wyłudzenia kredytu bank automatycznie dostanie z BIK informację, że nie chcemy otrzymywać kredytów, że zastrzegliśmy swoje dane.
• Możliwość wygenerowania 12 Raportów BIK do wykorzystania w ciągu 1 roku. Przedstawiają one wszystkie kredyty, jakie są lub były zaciągnięte na nasze dane, jak były one spłacane, czy nie ma przeterminowanego zadłużenia itp. Raport BIK zawiera też szczegółową historię zobowiązań pozakredytowych z bazy Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Czyli np. historię regulowanych rachunków za gaz, prąd, opłat abonamentowych.
• Usługa “Zastrzeganie dokumentów”. Przydatna funkcja, jeśli ktoś ukradł nasz dowód osobisty lub przejął jego skan. Albo gdy [po prostu zgubiliśmy nasz dowód osobisty (co powinniśmy też swoją drogą zgłosić na policję). Dzięki tej usłudze wyłączymy nasz dotychczasowy dowód osobisty z obiegu. Nie będzie on honorowany w bankach przy umowach kredytowych i pożyczkowych, nie będzie można się nim także posłużyć przy próbie założenia na nas konta w banku.

Zarówno pakiet, jak i same alerty możesz aktywować, wchodząc poprzez poniższe linki.

Jak uniemożliwić wzięcie pożyczki na moje dane?

Korzystanie z usług BIK to dobre rozwiązanie pod kątem uniemożliwienia wzięcia na nasze dane głównie kredytów bankowych. Na szczęście również instytucje pozabankowe mają podobny system. Jego zaletą jest to, że korzystanie zeń jest bezpłatne! Od kilku lat zrzeszone w nim firmy pożyczkowe monitorują próby wyłudzeń pożyczek na skradzione dane.

System nosi wdzięczną nazwę Credit Check. Za jego pośrednictwem można wysłać deklarację, że do odwołania nie będziemy próbować wziąć pożyczki wśród partnerów programu. A jeśli taki wniosek spłynie, ma zostać zablokowany.

Platforma powstała z inicjatywy samych firm pożyczkowych m.in. Providenta czy Vivusa. Gdy piszę ten artykuł, do Credit Check podpiętych jest 35 firm pożyczkowych. Od strony technologicznej system ogarnia CRIF, który oferuje narzędzia i platformy do zarządzania ryzykiem pożyczkowym i fraudowym w Europie.

Inicjatywa została objęta patronatem Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych oraz Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce.

Pomimo faktu, że system zrzesza naprawdę dużo firm pożyczkowych, trzeba pamiętać, że nie są to wszystkie instytucje, które oferują takie usługi finansowe. Tak więc korzystając z dobrodziejstw Credit Check nie można wykluczyć, że ktoś wyłudził już pieniądze na nasze dane gdzieś indziej 🙁

Na system Credit Check składają się następujące moduły:

• KBIG – pobierający dane z Krajowego Biura Informacji Gospodarczej – przechowywane są tu informacje gospodarcze zarówno pozytywne jak i negatywne.
• Pożyczkowy – rozszerzający wymianę opartą o KBIG o dane wychodzące poza definicję informacji gospodarczej, takie jak ilość i wartość pożyczek, opóźnienia w spłacie krótsze niż 60 dni itp.
• Antyfraudowy – na bieżąco weryfikujący wnioski o pożyczki od firm partnerskich i dostarczający danych, które pomagają ocenić prawdopodobieństwo czy dany wniosek nie jest próbą wyłudzenia pożyczki.

Jak zablokować swoje dane osobowe – w jaki sposób zastrzec dowód osobisty?

Jedną z usług Credit Chcek jest tzw. Bezpieczny PESEL. Podobnie jak w BIK, służy on do zastrzegania dokumentu tożsamości, jakim jest dowód osobisty.

Przy zastrzeganiu dokumentu, zostaniemy poproszeni o zrobienie jego skanu i zasłonięcie / zamazanie informacji, które nie są potrzebne do jego zabezpieczenia. Skan powinien zawierać wyłącznie informacje o:

• imieniu (imionach) i nazwisku,
• serii i numerze dowodu osobistego
• numerze PESEL.

Pozostałe informacje (data, miejsce wydania i instytucja wydająca dowód osobisty, imiona rodziców, data ważności dowodu, nasze zdjęcie itd.) należy ze skanu usunąć.

Po wysłaniu wniosku skontaktuje się z nami telefonicznie konsultant (z konkretnego, wskazanego wcześniej w mailu numeru), aby potwierdzić nasze dane i chęć zastrzeżenia dokumentu.

Gdy będziemy chcieli cofnąć nasze zastrzeżenie, możemy zrobić to na tej samej stronie.

Zarówno CRIF jak i Polski Związek Instytucji Pożyczkowych wspierają konsumentów w zakresie ochrony danych osobowych. Oferują bezpłatną pomoc prawną pod numerem tel. 800 706 813 oraz mailowo: prawnik@pzip.pl.

Jak sprawdzić, czy ktoś założył na moje dane konto w banku?

W firmach pożyczkowych czy internetowych systemach płatności często wykorzystywana jest weryfikacja za pomocą tzw. przelewu jednogroszowego. Gdy składamy wniosek o pożyczkę lub otwieramy wirtualny rachunek albo powiązaną z rachunkiem bankowym kartę prepaidową (typu Revolut), proszeni jesteśmy o dokonanie przelewu zwrotnego w wysokości 1 gr z rachunku bankowego, który do nas należy.

Ten etap weryfikacji tożsamości ma jednak jedną wadę. Przepuści przelew, jeśli ktoś już zdążył założyć na nasze dane rachunek w jakimś banku. Jest to tzw. wyłudzenie danych na słupa. Jednak i w tym przypadku nie pozostajemy bezradni.

Istnieje Centralna Informacja o rachunkach. Prowadzi ją Krajowa Izba Rozliczeniowa (KIR). Centralna informacja o rachunkach funkcjonuje w ramach systemu Ognivo. System umożliwia bezpieczną i szybką komunikację w formie elektronicznej pomiędzy bankami oraz pomiędzy bankami a innymi podmiotami uprawnionymi do uzyskiwania informacji o klientach banków.

Z pomocą tej usługi możemy złożyć wniosek w banku lub SKOK-u z zapytaniem o informację o rachunkach w tej samej placówce, w której składamy wniosek.

Centralna Informacja o rachunkach jest także przydatna, gdy chcemy uzyskać wiedzę o rachunkach osób zmarłych czy rachunkach osób wskazanych przez komornika, policję, sąd lub inne uprawnione organy.

Jak zapobiec przekazaniu danych w niepowołane ręce – kilka słów na podsumowanie

Na dzisiaj to już koniec, wiecie już, jak zablokować możliwość wzięcia kredytu lub pożyczki przez nieupoważnioną osobę. Życzę Wam, by podobna przygoda Wam się nie przydarzyła. I tak, jak apelowałam we wstępie: uświadomcie członków swoich rodzin o zagrożeniach. Zbliża się Wigilia, będzie ku temu okazja.

Nie zawsze ten, kto przedstawia się jako policjant czy pracownik banku, faktycznie nim jest. Ktoś próbuje weryfikować Waszą tożsamość? Wy najpierw zweryfikujcie jego!

Niech policjant poda swój stopień, adres komisariatu, z którego został wysłany, imię, nazwisko, numer legitymacji. Potwierdźcie jego interwencję telefonicznie w jednostce macierzystej. Tak samo podczas rozmowy z rzekomym bankowcem. Poproście o jego godność i zadzwońcie na infolinię sprawdzić, czy ktoś taki rzeczywiście w tym banku pracuje i czy numer, z którego dzwoni, jest bezpieczny.

A jeśli policjant podaje do telefonu Waszego rzekomego członka rodziny… Oddzwońcie na jego bezpośredni numer. Niestety pod wpływem emocji głos oszusta może zostać przez nasze zmysły odebrany jako dobrze nam znany i można faktycznie odnieść wrażenie, że oto rozmawiamy z kimś nam bliskim. Ten efekt nawet ma swoją nazwę w psychologii, niestety teraz wyleciała mi z głowy 🙂

Czuwajcie i bądźcie ostrożni! Zabezpieczcie się zawczasu przed kradzieżą danych osobowych. Wyłudzenie kredytu, pożyczki czy zakładanie kont bankowych na nasze dane niech pozostanie tylko naszą nigdy niespełnioną obawą.